Quya Reyna: „Nie chcę przez całe życie być podporządkowana, bo jestem rdzenną mieszkanką”.

Młoda boliwijska pisarka Quya Reyna , pochodzenia ajmara , uważa, że ​​„w Boliwii ogólnie rzecz biorąc, ludność tubylcza jest mocno romantyzowana i stygmatyzowana, ponieważ stała się ofiarą dyskursu politycznego lewicy” – stwierdziła w wywiadzie dla EFE w Madrycie.

Reyna Maribel Suñagua Copa (El Alto, 1995) przedstawiła Los hijos de Goni , kronikę zagłębiającą się w represje zarządzone przez rząd Gonzalo Sáncheza de Lozada (Goni) w październiku 2003 r., w wyniku których w El Alto i innych regionach wyżyn boliwijskich zginęło ponad 60 osób , co wymusiło ustąpienie byłego prezydenta.

Znana jako Quya (Królowa) Reyna, pisarka i popularyzatorka tematu indigenizmu i metysażu są stałym elementem jej twórczości.

„W Boliwii priorytetowo traktowany jest jeden naród, mianowicie Boliwijczycy” – mówi Reyna, która apeluje również o uznanie innych tożsamości w kraju.

Na przykład, jak wyjaśnia autor, w El Alto (w regionie metropolitalnym La Paz) wielu młodych ludzi „dorastało, rozumiejąc język ajmara, a nawet nim mówiąc”, ale ich podstawowym językiem jest hiszpański, choć zawiera on także liczne słowa pochodzenia rdzennego.

W Boliwii – kontynuuje – „ rdzenni mieszkańcy są bardzo romantyzowani i stygmatyzowani od czasu, gdy stali się ofiarami politycznego dyskursu lewicy, i oczywiście wywoła to reakcję, odwet. Ludzie nie chcą być zamknięci w tym stereotypie. Na przykład wielu mieszkańców Salty uważa się za Metysów, ale to nie oznacza, że ​​wyrzekają się swojego pochodzenia, którym jest Ajmara, Keczua”.

Goni's Children próbuje „odczarować rdzennych mieszkańców El Alto” ​​– mówi – „ponieważ nie uważam się za rdzennego mieszkańca”, mimo że jestem Ajmarem, „ponieważ rdzenni mieszkańcy są często postrzegani jako podrzędni, a ja nie chcę być podrzędny przez całe życie”.

Reyna, uważana za jedną z młodych latynoamerykańskich pisarek, które opisują przestrzenie peryferyjne i dają głos mniejszościom, docenia ogromne wsparcie, jakie otrzymała od innych autorek opowieści, takich jak Gabriela Wiener (peruwiańska pisarka i dziennikarka) i Daniela Catrielo (chilijska pisarka i poetka z ludu Mapuche).

„Dzięki Gabrieli i Danieli zajęłam przestrzenie, których wcześniej nie planowałam” – mówi z wdzięcznością.

W kontekście literackim, w którym dominują najlepiej sytuowane grupy społeczne, Reyna, Wiener i Catrileo tworzą literaturę „bliższą realiom pewnych miast i przestrzeni peryferyjnych” , których udało im się „uczestniczyć”.

Jego zdaniem Cholos, Indianie, Ajmarowie, Keczua... „budują własne sieci” i „oczywiste jest, że kobiety dominują” i to one przewodzą tej przestrzeni literackiej.